Het bloed kruipt waar het niet gaan kan

Hoe ben je in het ondernemerschap gerold?

Mario: “Van vader op zoon. Er was dus al een fundering gegoten. Mijn pa is in 1964 begonnen als schilder, ik ben in 1971 geboren en heb nooit iets anders gezien dan verf, behang, tapijt en linoleum. Van jongs af aan ging ik elke schoolvakantie mee schilderen. Na mijn hogere studies boekhouding-fiscaliteit heb ik besloten om in Woutim te stappen. Doorheen de jaren hebben we ons familiebedrijf gestaag verder uitgebouwd. Mijn pa heeft me laten begaan en stond telkens achter mij. We zijn altijd complementair aan elkaar gebleven en hebben zowel de nodige dosis geluk gekend als zwarte sneeuw gezien. Dat hoort nu eenmaal bij het ondernemerschap. De weg naar Rome loopt ook niet rechtdoor en is niet overal geplaveid.”
Peter: “Na een loopbaan als CFO bij twee familiale ondernemingen heb ik in 2004 het heft in eigen hand genomen en op 45-jarige leeftijd Bremco opgericht. Ik ben gestart met beleggingsvastgoed en twee jaar later met projectontwikkeling. We ontwikkelen ongeveer 300 wooneenheden in een periode van drie jaar.”

Wat voor een type ondernemer ben je?

**Peter: **“Ik ben zowel analytisch als empatisch, omdat ik weet dat mijn sterkte ook tot uiting komt in het samenwerken met verschillende partners. Dit betekent dat de ratio en het buikgevoel mijn twee voornaamste parameters zijn om met mensen samen te werken. Een zakelijke partner kan daarom evengoed een vriend zijn.”
**Mario: **“Als ondernemer bekijk ik de dingen eerder kritisch. Plus: hoe ouder ik word, hoe minder geduld ik heb. De doelstellingen die ik voor ogen heb, worden niet altijd gehaald door mijn medewerkers. Bovendien is de betrokkenheid op de werkvloer minder groot dan pakweg tien jaar geleden. Ik moet meer dan ooit op mijn tanden bijten. Dat gaat gepaard met een gevoel van onmacht, wat best wel confronterend is.”

Waar draait ondernemen om?

**Peter: **“Naast een concreet businessconcept en een goede markt, moet je passie hebben voor de producten of diensten die je levert. Zodat je doet wat je graag doet en werken niet aanvoelt als werken. Verder is het zaak dat je opportuniteiten en risico’s juist inschat en niet alleen lichamelijk, maar ook geestelijk zeer flexibel en weerbaar bent. Want je moet bijvoorbeeld kunnen omgaan met tegenslagen. Uiteindelijk sta je alleen en ben jij verantwoordelijk voor je handel en wandel. Het is ‘lonely at the top’ en het ondernemerschap vereist dat je elke dag met elan en de nodige energie doorgaat.”
**Mario: **“Ondernemers hebben geen 9-to-5-job. Wie mij vraagt hoeveel uren ik per week werk, krijgt als antwoord: altijd. Wanneer ik ’s morgens opsta, ’s avonds in de zetel zit of ’s nachts in bed lig denk ik aan het werk. Bijkomend draag ik een grote maatschappelijke verantwoordelijkheid. Woutim verschaft werk aan 130 medewerkers en een 300-tal mensen in onderaanneming. Tel daar hun gezinsleden bij en dan kom je al snel uit op zo’n 1200 monden die wij voeden. Daar wordt niet altijd bij stilgestaan.”

Heb je in je carrière ergens spijt van?

**Mario: **“Jazeker, maar je mag er niet bij stilstaan en moet de juiste conclusies trekken. Ik ben opgevoed met het principe dat je geen oude koeien uit de gracht haalt en zeker niet opnieuw in diezelfde gracht valt. Want je moet een les trekken uit elke fout die je maakt.”
**Peter: **“Het is belangrijk dat je vooral vooruitkijkt en daarnaast een beetje achteruit om te leren van je fouten. Maar met 20 jaar ervaring op de teller mag ik als doorwinterde ondernemer geen fouten meer maken en moet ik state of the art zijn.”

Rest er nog tijd en ruimte voor hobby’s?

**Peter: **“Je moet er de tijd voor nemen en vrijetijdsbestedingen integreren in je zakendoen, gezinsleven en sociaal leven. Zo neem je afstand van je dagelijkse besognes. Ondernemen en recreëren vloeien in elkaar over en zijn nauw verweven met de mensen waarmee je samenwerkt. Ik probeer af en toe te reizen, me culinair te verwennen en een beetje te sporten. Veel lachen en gelukkige momenten beleven staan ook bovenaan mijn prioriteitenlijst. Een gezonde geest in een gezond lichaam, weet je wel?”
Mario: “Ik tracht een tiental keer per jaar er een poosje tussenuit te wippen. Dat is pure us-time om het vuur in mijn privérelatie terug aan te wakkeren en om de stress even achter me te laten. Daarnaast onderhoud ik mijn sociale contacten en ga ik regelmatig een uur wandelen. Want ik heb mij laten vertellen dat iedere stap die je zet, leidt tot ontlading en ontspanning in je lichaam en geest.”

Hoe zie je jouw ondernemersvisie evolueren?

**Mario: **“Ondernemen wordt alleen maar moeilijker, niet het minst door de nieuwe uitdagingen die artificiële intelligentie met zich meebrengt. Wat doen we straks nog met mensen? En wat met computers? Welke weerslag zal dit hebben op beroepen en bedrijven? Vragen waar we vandaag nog geen antwoord op kunnen geven. Daarnaast worstelen onze ondernemingen met de stijgende loonkost en het sociaal passief. Pittige uitdagingen waar de politiek niet over doordenkt.”
**Peter: **“Ik profileer me als een optimistische ondernemer, die met dankbaarheid terugblikt op de voorbije 20 jaar. Een tijd waarin ik heb kunnen doen wat ik graag doe, mooie resultaten heb geboekt en heb bijgedragen aan het vervullen van de woonbehoefte. Ik kijk ook met hetzelfde optimisme uit naar de volgende 10 jaar om in goede gezondheid te blijven functioneren en samen te werken met professionele partijen.”

Welke toekomst is weggelegd voor de bouwsector?

**Mario: **“We stevenen af op geringe groei, toename van robotisering, implementatie van AI, inzet op duurzaamheid en verschuiving van koop- naar huurmarkt.”
**Peter: **“Het wordt een enorme uitdaging om de bevolkingsgroei van 2 miljoen mensen en het alsmaar toenemende aantal alleenstaanden en duo’s tegemoet te komen met energetische, duurzame én betaalbare woningen. De overheid hinkt op dat vlak flink achterop. Als private ondernemers moeten wij dit vacuüm vullen want er is veel werk aan de winkel.”

Erik Cajot