De Kring herrijst met de grandeur van weleer

Het plan voor het gebouw werd in 1913 getekend door Gaston Voutquenne, de huisarchitect van de steenkoolmijn van Waterschei. Zo ontstond De Kring, aanvankelijk ‘Le Cercle’ genoemd omdat veel mijningenieurs afkomstig waren van de Franstalige school in Marcinelle. Nog voor de Eerste Wereldoorlog uitbrak, werd het pand deels opgetrokken en gebruikt als gebedshuis en school. Doorheen de jaren vervulde het complex diverse functies tot het in 1972 werd verkocht aan de familie Bormans-Colson, die er een opslagruimte van maakte voor hun handelszaak in wand- en vloerbekleding.

Basilicale structuur

De nazaten van de familie namen in 2020 het initiatief om het ruim 100 jaar oude gebouw te herontwikkelen tot een hoogwaardig wooncomplex. “Het oorspronkelijke gebouw bestond in hoofdzaak uit een basilicale structuur: een grote hal met zijbeuken op oost en west rond een centraal binnenhof”, schetst Bram Nickmans van architectenbureau Drieskens & Dubois. “De middenbeuk hebben we afgebroken en de oost-, zuid- en westzijde zijn in ere hersteld. Voor de oost- en zuidblok is een nieuwbouwvolume ontworpen, met respect voor de historische site. De statige, maar in verval geraakte voorgevel van de oostblok is gesloopt en minutieus heropgebouwd. Ook de twee aanpalende hoekwoningen – de veranda en de toren – moesten behouden blijven en zijn verbouwd.”

Baksteen uit ringoven

In de restauratie en vernieuwing van de gevel zijn bijzonder veel energie, liefde en middelen geïnvesteerd om het historische karakter ervan te bewaren en te herstellen. Al liep dat allerminst van een leien dakje. “De originele, kenmerkende baksteen is niet meer in productie”, vertelt bouwheer Miraise Bormans. “Omdat we geen compromissen wilden sluiten, zijn we gaan aankloppen bij een ambachtelijke brikkenbakker in Maaseik, waar bakstenen nog handmatig worden gevormd en gebakken in een ringoven uit 1911. Door exact dezelfde bakstenen te laten vervaardigen, hebben we De Kring en zijn gevel kunnen teruggeven aan Waterschei.”

Ideale sociale mix

“Voor de bouwheer was het belangrijk dat de oorspronkelijke voorgevel herrees”, knikt Frank Gerardi, afgevaardigd bestuurder bij bouwbedrijf Reynders. “Daarom werden eveneens de originele betonnen ornamenten in de gevel bij de afbraakwerken zorgvuldig gerecupereerd om unieke mallen te maken voor de te reproduceren elementen.” Centraal in het ontwerp van Drieskens & Dubois is de overdekte middenbeuk vervangen door een collectief binnenhof. Bram Nickmans: “Alle woonentiteiten worden ontsloten vanuit deze buitenruimte. Dit hof is afsluitbaar en maakt hiermee de overgang naar publiek-privaat. Het geheel bestaat uit een divers woonaanbod, wat een ideale sociale mix creëert op deze site.”

22 wooneenheden

“Het nieuwe complex bestaat uit 22 wooneenheden verdeeld over 6 lofts, 6 appartementen, 8 grondgebonden woningen en 2 woningen in en rond het torengebouw”, somt Miraise Bormans op. “Alle wooneenheden zijn bereikbaar via een centrale passage en een binnenhof met tuin. Een ondergrondse parking biedt plaats aan een 30-tal wagens en ook bovengronds is een ruime parkeerzone aangelegd met laadpalen voor elektrische voertuigen.”

Zwart als steenkool

De Kring is een gebouw met meerdere gezichten, maar vormt toch één geheel. De buitengevels zijn elk met een eigen karakter ontworpen. “De zuidblok langs de Onderwijslaan is de moderne aanblik van het project met prachtige betonnen uitkragingen als balkons”, beschrijft Frank Gerardi. “De speciale gevelsteen verwijst met zijn structuur en zwarte kleur naar de steenkool, die jarenlang in deze streek werd ontgonnen.” Projectleider Wen Kelgtermans van Reynders vult aan: “Het zichtbeton in de gevel van de zuidblok hield de nodige uitdagingen in bij het bekisten. Het hoogwaardige gevelmetselwerk in heel het project was een sterk staaltje van vakmanschap, gerealiseerd door onze eigen ploegen.”

Uitstekende isolatiewaarden

Firma Drijkoningen, die vorig jaar haar 50-jarig bestaan vierde, stond in voor het buitenschrijnwerk. “In samenspraak met de klant werd in dit project gekozen voor een combinatie van twee systeemvarianten van de hoogwaardige MasterLine 8-reeks van Reynaers”, zegt Jan Drijkoningen. “De MasterLine 8 Functional geeft een strakke, moderne look aan de ramen van de zuid- en westblok, de MasterLine 8 Deco geeft een meer klassiek cachet aan de prachtige rustieke gevels van de oostblok. En dit in combinatie met uitstekende isolatiewaarden. Om het binnencomfort te verhogen werd er, waar nodig, gekozen voor een neutrale zonwerende beglazing. Die is gecombineerd met het discreet geïntegreerde verluchtingsrooster Invisivent van Renson dat zorgt voor een optimale luchtkwaliteit.”

Duurzaam en energiezuinig

Op het vlak van duurzaamheid voldoet De Kring aan de hoogste hedendaagse normen. Luc Gerrits, de echtgenoot van Miraise, legt uit: “Het wooncomplex is milieuvriendelijk en energiezuinig opgetrokken. Er zijn onder meer 280 zonnepanelen van 430 Wp geïnstalleerd, naast twee biomassaketels van 150 kW en 130 kW die drie buffervaten van 3000 liter water verwarmen. Een oplaadbare batterij levert de nodige energie om de buitenverlichting ’s nachts te laten branden.”

Bundeling van krachten

De inscriptie ‘1914-2024’ op de gevel is vandaag een subtiele, maar betekenisvolle verwijzing naar de oorspronkelijke bouwdatum én de heropleving van het gebouw. “Vanaf onze eerste ontmoeting eind 2020 met de bouwheer en de architect heerste de uitgesproken wil om samen te werken. Deze gedrevenheid heeft zich doorgezet doorheen heel het project. Alle bouwpartners hebben hun krachten kunnen bundelen om de droom van de bouwheer te verwezenlijken”, besluit Frank Gerardi.

Erik Cajot